Welk gezelschapsspel is echt iets voor jou? Ontdek het spelmechanisme dat het beste bij jou past!

Je kunt een regenachtige dag niet beter doorbrengen dan met een gezelschapsspel. Het hoeft toch niet altijd Netflix & Chill te zijn met je vrienden of je partner? Kies in plaats daarvan voor een spel!

Maar voor je aan een gezelschapsspel kunt beginnen, moet je een spel kiezen. Sommige dagen je geheugen en concentratievermogen uit, andere doen je schaterlachen. Wil jij aan de hand van een spel je medespelers beter leren kennen of vind je het niet erg om vier uur lang aan tafel te zitten?

Voor je naar de winkel gaat om een nieuw spel te kopen, moet je weten welk soort spel je leuk vindt. En om dat te ontdekken, moet je de verschillende spelmechanismen kennen.

Wat is een spelmechanisme?

Het spelmechanisme is als het ware de motor van het spel. Het leidt je van het begin naar het einde van het spel door middel van spelregels die het spelverloop duidelijk uitleggen. Neem enkele grote klassiekers als voorbeeld: dobbelen is het enige spelmechanisme in spellen zoals Mens erger je niet! of ganzenbord.

Dus, hou jij veeleer van een spel dat is gebaseerd op geluk, of vind je strategie van doorslaggevend belang? Kies je voor competitie of kun je competitiviteit tussen spelers niet verdragen en ga je dus voor coöperatie, zodat je samen met de andere spelers wint of verliest?

Ontdek de belangrijkste spelmechanismen!

Associatie

Bij dit spelmechanisme draaien de hersenen van de spelers op volle toeren. De spelers moeten één of meer beelden associëren met een zin, een woord of andere grafische elementen (illustraties, foto’s). Ze moeten de andere spelers op het juiste of foute spoor proberen te brengen met behulp van vormen, kleuren en symboliek.

Voorbeelden: Dixit, Mysterium.

Dixit – Leeftijd: 8+ | Aantal spelers: 3-8 | Duur: 30 minuten

Asymmetrie

Bij dit spelmechanisme beginnen de spelers elk met verschillende kenmerken aan het spel. Iedere speler beschikt over andere krachten en/of actiemogelijkheden en/of eigenschappen. Zo hebben ze meteen een excuus als ze het spel verliezen: ‘Mijn tovenaar had veel minder interessante eigenschappen dan jouw heks, daarom kon ik natuurlijk niet winnen!’

Voorbeeld : 7 Wonders Architects.

Bieden

Bij dit spelmechanisme verdienen spelers een bonus, een grondstof of een voordeel omdat ze er meer geld (of een ander spelelement) voor over hebben dan de andere spelers.

Voorbeelden: Abyss en Five Tribes.

Bluffen

In een blufspel staan bluffen en manipuleren centraal. Met manipuleren bedoelen we dat een speler een tegenspeler probeert te overtuigen van iets wat niet klopt. In een blufspel moeten spelers openlijk liegen en dat maakt bluffen tot een heel interactief spelmechanisme.

Voorbeelden: Mascarade en Perudo.

Coöperatie

Bij dit steeds vaker voorkomend spelmechanisme winnen of verliezen de spelers samen, of per team, afhankelijk van de spelregels.

Voorbeelden: Fun Facts en Pandemic.

Drafting

Bij dit spelmechanisme, ook selectiemechanisme genoemd, moeten de spelers een element (een kaart, pion, voorwerp, dobbelsteen…) kiezen uit het aanbod en de rest aan de volgende speler doorgeven. In het algemeen kiezen de spelers een element dat henzelf in het spel vooruitbrengt, soms kiezen ze echter in functie van de andere spelers, bijvoorbeeld door een element te kiezen waarin een andere speler geïnteresseerd is om hem dat te ontzeggen. #gemeen 

Voorbeelden: 7 Wonders en Draftosaurus.

7 Wonders – Leeftijd : 10+| Aantal spelers: 3-7 | Duur: 20 minuten

Enginebuilding

In een enginebuilding spel (‘motorbouwer’) starten de spelers het spel met een basispakket aan spelonderdelen (kaarten, dobbelstenen, pionnen…) die relatief weinig waard zijn. In de loop van het spel voegen de spelers daaraan steeds betere onderdelen toe, om op het einde van het spel de beste combinatie te bezitten.

Varianten:

• Bagbuilding, waarbij je je zak vol spelonderdelen verbetert;
• Cardcrafting, waarbij je je basiskaarten verbetert;
• Coinbuilding, waarbij je je voorraad munten vergroot;
• Deckbuilding, waarbij je je kaartendeck verbetert;
• Dicebuilding, waarbij je de zijden van dobbelstenen verbetert;

Voorbeelden: Harry Potter – Hogwarts Battle en Challengers zijn deckbuilding spellen; Dice Forge is een dicebuilding spel.

Escaperoomspel

Deze gezelschapsspellen zijn geïnspireerd op de bekende escaperooms. Het doel? Raadsels binnen een beperkte tijd oplossen door goed te observeren en logisch na te denken. Escaperoomspellen staan garant voor uitdagende en bijzondere avonturen.

Voorbeelden : het hele gamma Unlock!.

Unlock! – Leeftijd: 10+ | Aantal spelers : 1-6 | Duur : 60 minuten

Gebiedscontrole

Bij dit spelmechanisme proberen de spelers over zoveel mogelijk gebieden of velden op het spelbord te heersen. Hoe groter het gebied, hoe meer bonussen ze vaak ontvangen en een groter gebied levert vaak ook een tactisch voordeel op voor de speler, waardoor hij zijn eigen gebied gemakkelijker kan uitbreiden en eventueel gebieden van tegenstanders kan veroveren.

Voorbeeld: SmallWorld.

Geluk

Om een spel met dit spelmechanisme te winnen, hoef je niet per se de slimste en/of de meest strategische Om een spel met dit spelmechanisme te winnen, hoef je niet per se de slimste en/of de meest strategische speler te zijn. Het spelverloop wordt namelijk gedeeltelijk of volledig bepaald door geluk. Het gaat om spellen waarbij de spelers kaarten moeten trekken of kaarten krijgen gedeeld, dobbelstenen moeten werpen enzovoort. Omdat zulke spellen volledig van geluk afhangen, noem je ze geluksspellen en is de winnaar degene die de meeste mazzel heeft.

Voorbeeld: Exploding Kittens.

Gooien

Bij dit spelmechanisme gooien de spelers een groep spelonderdelen (dobbelstenen, fiches, meeples…) die een resultaat opleveren.

Voorbeelden: Perudo en Wingspan.

Grondstoffenbeheer

Bij dit spelmechanisme moeten de spelers spelonderdelen, of grondstoffen, verzamelen. Ze bouwen hun spelstrategie op rond het creëren van grondstoffengeneratoren waarmee ze op regelmatige wijze de nodige grondstoffen verkrijgen, die ze vervolgens kunnen ruilen of gebruiken om andere acties uit te voeren. De spelers moeten weldoordacht spelen om hun grondstoffen zo optimaal mogelijk te beheren.

Voorbeelden: Codex Naturalis en Jamaica.

Legacy

Een legacyspel is een spel dat evolueert omdat de spelers telkens als ze het spel spelen speelmateriaal veranderen, verwijderen of toevoegen. Het wordt vaak ook een campagne genoemd, waarbij opeenvolgende spellen één lang verhaal vormen. Spelers moeten vooraf goed nadenken met wie ze dit spel willen spelen, want ze zullen regelmatig moeten afspreken om samen de hele campagne te doorlopen.

Voorbeelden: Pandemic Legacy en Gloomhaven.

Pandemic Legacy Seizoen 2 – Leeftijd: 12+ | Aantal spelers: 2-4 | Duur: >60 minuten

Meerderheid

Bij dit spelmechanisme proberen spelers meerderheden te verzamelen, want hoe meer ze een bepaald element of grondstof bezitten in het spel, hoe meer punten ze verdienen en hoe groter de kans dat ze het spel winnen.

Voorbeeld: Garden Nation.

Onderzoek/deductie

Dit spelmechanisme komt vaak voor in coöperatieve spellen waarin de spelers aanwijzingen moeten zoeken en verzamelen om tot een oplossing te komen.

Voorbeelden:  Bureau of Investigation – Investigations in Arkham en Time Stories.

Push your luck

BBij dit spelmechanisme tarten de spelers het geluk. Ze hebben de mogelijkheid spelelementen te blijven nemen, maar nemen zo het risico alles te verliezen, of stoppen en zijn tevreden met de tot dan toe verdiende opbrengst. In dit type spel moet je geluk hebben en risico’s durven nemen.

Voorbeelden: Sea Salt & Paper, Living Forest en Piratenplank.

Sea Salt & Paper – Leeftijd: 8+ | Aantal spelers: 2-4 | Duur: 15-30 minuten

Roll & Write

Bij dit spelmechanisme gooien de spelers één of meer dobbelstenen en schrijven ze het resultaat van hun worp op een scoreblad of persoonlijk speelvel. Ze proberen zoveel mogelijk punten te verdienen.

Varianten: 

• Flip & Write, waarbij je kaarten trekt en geen dobbelstenen gooit;
• Draw & Write 
• Draft & Write 

Voorbeld: Riverside.

Semi-coöperatie

Bij dit spelmechanisme beginnen de spelers aan het spel alsof het een coöperatief spel is, maar tijdens het spel kunnen bepaalde spelers de samenwerking plotseling stopzetten om het spel alleen of met een klein groepje te winnen. De spelers moeten daarvoor sluw te werk gaan en mogen geen medelijden hebben met hun medespelers.

Voorbeeld: Precognition.

Slagen halen

Dit spelmechanisme komt voor in kaartspellen, waarbij de spelers om de beurt een kaart op tafel moeten afleggen. De spelregels variëren van spel tot spel, maar het doel van een slagenspel is altijd de slag te winnen door de hoogste of machtigste kaart te spelen. Wie haalt de slag binnen?

Voorbeelden: klassieke kaartspellen, zoals bridgen, en de spellen van Friedemann Friese (zoals Fuji Flush en Fool!).

Strategie

In een strategisch spel moet je een vooraf bekend doel bereiken. Droomde jij er altijd al van een leger/stad/ruimtevloot/beschaving te leiden?

Voorbeelden: 7 Wonders en Abalone.

Abalone – Leeftijd : 7+ | Aantal spelers: 1-5 | Duur : 20 minuten

Tegels leggen

Bij dit spelmechanisme leggen de spelers tegels op een individueel of collectief speelveld. De spelers ontvangen punten of grondstoffen als ze de verschillende tegels op de juiste plek leggen of ze kunnen met de tegels opdrachten in het spel vervullen.

Voorbeelden: Takenoko en Azul.

Tijdsbeperkingen

Bij dit spelmechanisme beschikken de spelers in hun beurt over een beperkte tijd of is de tijdsduur van het spel beperkt. Om de tijd op te volgen gebruiken de spelers een zandloper of een app op een tablet.

Voorbeelden: Time’s Up! en Unlock!.

Worker placement

In spellen met dit spelmechanisme bezitten de spelers een aantal pionnen (werkers of arbeiders), die ze tijdens hun beurt op het spelbord zetten om acties uit te voeren of voordelen te ontvangen.

Voorbeelden: Parks en Federation.

Heb je binnen dit overzicht kunnen kiezen welk type spel je het meest aanspreekt? Spring dan zeker even binnen bij een winkel in je buurt en laat je verder onderdompelen in de spellenwereld.